Τα συμπτώματα όπως αδυναμία, πονοκέφαλος, ίλιγγος, ανορεξία, ναυτία, εμετός, λιποθυμική τάση εμφανίζονται σταδιακά.
Στην οξεία φάση ο πάσχων έχει πρόσωπο ωχρό, δέρμα ψυχρό (υγρό) και κολλώδες, γρήγορο και αδύναμο σφυγμό, επιπόλαιη αναπνοή και πτώση της αρτηριακής πίεσης.
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
● Τοποθετούμε τον πάσχοντα σε δροσερό μέρος και σε οριζόντια θέση με τα πόδια ελαφρά ανασηκωμένα.
● Του δίνουμε να πιεί λίγο νερό, ελαφρά αλατισμένο.
● Αν χάσει τις αισθήσεις του, τον γυρίζουμε στο πλάι, σε θέση ανάνηψης και καλούμε βοήθεια.
● Ελέγχουμε συχνά τα ζωτικά του σημεία, μέχρι να έλθει η βοήθεια που καλέσαμε.
Η θερμοπληξία ή η υπερθέρμανση (υπερθερμία) του σώματος σε μεγάλο και επικίνδυνο βαθμό ( να ξεπερνά τους 40°C),ενώ παράλληλα παρατηρείται δυσλειτουργία στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.
Οφείλεται κυρίως σε παρατεταμένη έκθεση σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος (καύσωνας) ή έντονη μυϊκή δραστηριότητα υπό τις ίδιες συνθήκες, με συνέπεια την άφθονη εφίδρωση.
Επιρρεπής στην θερμοπληξία είναι τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, με ιστορικό παλαιότερης θερμοπληξίας, παχυσαρκία, άτομα με καρδιακή, νεφρική ανεπάρκεια, και ηπατική δυσπραγία. Περισσότερο κινδυνεύουν τα άτομα που κάνουν χρήση αλκοόλ ή άλλων κατασταλτικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, αντιπαρκινσονικών κτλ.. Επίσης, θα πρέπει να προστεθούν νοσήματα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (Κ.Ν.Σ) όπως: εγκεφαλικοί όγκοι, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, λοιμώξεις του Κ.Ν.Σ (π.χ. εγκεφαλίτιδα).
Τα συμπτώματα
Πρώτο σύμπτωμα είναι οι κράμπες λόγω απώλειας αλάτων. Μπορεί να εμφανισθούν ζάλη, σύγχυση, πονοκέφαλος,ναυτία και εμετός, να παρατηρηθούν παραλήρημα, σπασμοί και κάποιες φορές πλήρης απώλεια αισθήσεων. Το δέρμα είναι καυτό, ερυθρό και ξηρό, ο πυρετός μπορεί να φτάνει τους 41 βαθμούς Κελσίου.
Έχουν γρήγορη αναπνοή, ενώ ο σφυγμός εξασθενεί προοδευτικά.
Σε βαριά θερμοπληξία ο ασθενής παθαίνει μαζική καταστροφή των μυών, νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια έως και πνευμονικό οίδημα.
Ο καρδιακός ρυθμός διαταράσσεται όπως και η πήξη του αίματος.
Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να παρατηρηθεί ακόμα και εγκεφαλοπάθεια η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κώμα, πρόκληση σοβαρών εγκεφαλικών βλαβών ή και θανάτου.
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
1. Μεταφέρετε το άτομο σε δροσερό, σκιερό μέρος ή σε αίθουσα που κλιματίζεται και τον τοποθετούμε σε οριζόντια θέση με τα πόδια ελαφρά ανασηκωμένα.
2. Αφαιρέστε τα περιττά ρούχα και κάντε του αέρα.
3. Του δίνουμε να πιεί νερό, ελαφρά αλατισμένο (ηλεκτρολύτες) όμως γουλιά-γουλιά και όχι απότομα. Αποφύγετε τα αλκοολούχα και καφεϊνούχα ποτά, καθώς και τα αντιπυρετικά.
4. Αν χάσει τις αισθήσεις του, τον γυρίζουμε στο πλάι, σε θέση ανάνηψης και καλούμε ιατρική βοήθεια. Μέχρι τότε ελέγχουμε συχνά τα ζωτικά του σημεία.
5. Εφαρμόστε δροσερές κομπρέσες στις μασχάλες, το σβέρκο, τη βουβωνική χώρα και την πλάτη, ή τον τυλίγουμε με ένα υγρό πανί. Μπορείτε να δοκιμάσετε και με μερικά παγάκια ή παγοκύστη τυλιγμένα σε ύφασμα, ή ακόμα και σπρέι νερού.
6. Αν υπάρχει δυνατότητα «βαπτίζουμε» τον πάσχοντα μέσα σε νερό, το οποίο ψύχουμε σταδιακά. Είναι η πιο σωτήρια ενέργεια, που μπορούμε να του προσφέρουμε.
7. Όση ώρα ψύχουμε τον ασθενή, κάνουμε μασάζ στα άκρα και το κορμί, ώστε να διευκολύνουμε την κυκλοφορία του «κρύου» αίματος σε όλο το σώμα.
8. Ελέγχουμε την κεντρική θερμοκρασία του σώματος κάθε 10 λεπτά.
ΠΡΟΣΟΧΗ: η θερμοκρασία δεν πρέπει να πέσει απότομα χαμηλά. Όταν η θερμοκρασία φτάσει τους 38 °C, διακόπτουμε την ψύξη του ασθενούς με νερό. Τον στεγνώνουμε και παραμένουμε δίπλα του, σε δροσερό περιβάλλον. Αν η θερμοκρασία αρχίσει πάλι να ανεβαίνει, επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία.
ΜΈΤΡΑ ΠΡΌΛΗΨΗΣ
Κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών ή έντονης άσκησης θυμηθείτε τις παρακάτω συμβουλές για να μειώσετε τον κίνδυνο θερμοπληξίας :
1. Μην αφήνετε ποτέ κάποιον μέσα στο αμάξι, μιας και η θερμοκρασία μπορεί να ανέβει κατά 7°C μέσα σε 10 λεπτά.Αποφέυγετε τους χώρους όπου επικρατεί συνωστισμός
2. Καταναλώστε άφθονα υγρά. Με αυτόν τον τρόπο θα αντικαταστήσετε τα υγρά που χάνει το σώμα μέσω του ιδρώτα.Τα γεύματα να είναι μικρά και ελαφρά με προτίμηση στα λαχανικά και τα φρούτα και περιορισμό στα λιπαρά χωρίς οινοπνευματώδη ποτά.
3. Φορέστε ελαφρά, ανοιχτόχρωμα ρούχα, προκειμένου να αποφύγετε την υπερθέρμανση του σώματος. Φορέστε καπέλο και χρησιμοποιήστε αντηλιακό για να μειώσετε την πιθανότητα ηλιακού εγκαύματος και ηλίασης, καταστάσεις που επηρεάζουν τη θερμορύθμιση του οργανισμού.
4. Παραμονή σε σκιερά και δροσερά μέρη. Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο τις μεσημβρινές ώρες (11.00 π.μ. – 4.00μ.μ.), και ιδιαίτερα τις έντονες δραστηριότητες.
5. Να γίνονται δροσερά ντουζ κατά τη διάρκεια της ημέρας.
6. Όταν υποψιάζεστε θερμοπληξία να μεταφέρετε τον πάσχοντα άμεσα σε δροσερό μέρος.
Η Υποθερμία ονομάζεται η πτώση της κεντρικής θερμοκρασίας του σώματος, χαμηλότερα από 35 °C. Οι πιο συνηθισμένες αιτίες είναι:
● Το ψυχρό περιβάλλον (ατμοσφαιρικός αέρας ή νερό).
● Η ταχύτητα του ψυχρού αέρα.
● Τραυματισμοί στο κεφάλι (δες κεφάλαιο 10, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις), που προκαλούν βλάβη του θερμορυθμιστικού κέντρου.
Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες που καθιστούν τα άτομα ευπαθή στην ανάπτυξη υποθερμίας είναι:
● Η χρήση φαρμάκων, κυρίως ηρεμιστικών και υπνωτικών.
• Τα ηλικιωμένα και τα ισχνά (αδύνατα) άτομα.
• Τραυματισμοί,εξαιτίας των οποίων τα άτομα παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτεθειμένα σε ψυχρό περιβάλλον, π.χ. σκιέρ, ορειβάτες κ.ά. • Καρδιαγγειακά νοσήματα. • Ενδοκρινολογικές παθήσεις, π.χ. υποθυρεοειδισμός, ανεπάρκεια της υπόφυσης κ.ά.
Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της υποθερμίας:
α) Ήπια ( 35 - 32 °C): μυϊκός τρόμος (ρίγος), ωχρό και κρύο δέρμα, ταχυκαρδία και ο ασθενής διατηρεί το επίπεδο της συνείδησής του.
β) Μέτρια (32 - 28 °C): Δεν υπάρχουν ρίγη ούτε αίσθηση κρύου. Σχεδόν άκαμπτο σώμα κοκκινωπό ή πρησμένο με δέρμα ωχρό, κυανό (μπλε). Υπάρχει απώλεια της συνείδησης του ασθενούς, υπνηλία, σύγχυση και πιθανώς κώμα.
γ) Βαριά (<28°C). Ο ασθενής βρίσκεται σε κώμα. Ο σφυγμός του δεν ψηλαφείται, η αναπνοή του είναι πάρα πολύ αδύναμη και οι κόρες των ματιών του είναι διεσταλμένες.
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
Βασικός στόχος είναι η επαναθέρμανση του πάσχοντα
Σε ασθενείς με ελαφρά υποθερμία:
Μεταφέρουμε τον πάσχοντα σε προστατευμένο και ζεστό χώρο.
Αφαιρούμε τα υγρά ρούχα του και τον σκεπάζουμε με στεγνά και ζεστά καλύμματα. Ιδιαίτερα καλύπτουμε το κεφάλι.
Αν το επεισόδιο υποθερμίας έχει συμβεί στην ύπαιθρο, προσπαθούμε να μειώσουμε όσο περισσότερο την απώλεια θερμότητας από το σώμα. Καλύπτουμε τον πάσχοντα και το κεφάλι του με όσες περισσότερες κουβέρτες ή ρούχα έχουμε διαθέσιμα.
Φροντίζουμε ώστε το σώμα του να μη βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος, στρώνοντας εφημερίδες ή νάυλον.
Ελέγχουμε τα ζωτικά του σημεία.
Του δίνουμε να πιει ζεστά ροφήματα, ποτέ οινοπνευματώδη.
Μπορεί να χρειαστεί να εφαρμόσουμε ΚΑΑ (καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση).
Καλούμε βοήθεια το γρηγορότερο.
Η ενεργητική επαναθέρμανση εφαρμόζεται σε ασθενείς με μέτρια ή βαριά υποθερμία και γίνεται με δύο μεθόδους, την εξωτερική και την κεντρική ή εσωτερική.
● «Βαπτίζουμε» τον ασθενή σε χλιαρό νερό 40 - 42 °C, ανακυκλώνοντας το νερό, ώστε να μένει σταθερή η θερμοκρασία του.
● Ελέγχουμε την κεντρική θερμοκρασία του σώματος κάθε 10 λεπτά. Ο ρυθμός επαναθέρμανσης του υποθερμικού πρέπει να γίνεται με ρυθμό 1 έως 2 °C την ώρα, όχι περισσότερο.
● Ελέγχουμε τα ζωτικά σημεία συχνά και παρακολουθούμε για εκδήλωση καταπληξίας. Αν χρειαστεί, εφαρμόζουμε ΚΑΑ.
● Ως μέθοδοι ενεργητικής εξωτερικής επαναθέρμανσης, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ο ζεστός αέρας, οι ηλεκτρικά θερμαινόμενες κουβέρτες, η τοποθέτηση του ασθενή κοντά σε θερμαντικό σώμα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Συνεχίζουμε την ΚΑΑ και συγχρόνως εφαρμόζουμε όλες τις μεθόδους επαναθέρμανσης ώστε να επανέλθει η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος.
ΜΈΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΗΛΙΑΚΉ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΊΑ
● Προσπαθήστε να μην εκτίθενται στον ήλιο μεταξύ των ωρών 10.00 π.μ και 03.00 μ.μ., τις περιόδους της ημέρας που η ένταση του Ήλιου είναι στο υψηλότερο σημείο της. Σε αντίθετη περίπτωση, ακόμη και αν παίζουν στην αυλή του σπιτιού,τότε βάλτε τους κάποιο αντηλιακό.
● Γυαλιά σκι, καπέλα με φαρδύ γείσο, φακοί επαφής με φίλτρα υπεριώδους ακτινοβολίας, γυαλιά με επικαλύψεις που εμποδίζουν τις ακτίνες UV, γυαλιά ηλίου με φίλτρα UV και γυαλιά σκι είναι μερικές μόνο από τις πολλές επιλογές για την προστασία των ματιών από τις δυνητικές βλάβες του ήλιου ακτίνες.
● Ειδικά για τα βρέφη κάτω των έξι μηνών, στα οποία δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αντηλιακή κρέμα, ο μόνος τρόπος προστασίας, αν δεν μπορείτε να αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο, είναι να τους φοράτε ρούχα καπέλο και να βρίσκονται κάτω από μια ικανοποιητικά μεγάλη ομπρέλα
● Συνηστάτε κάλυψη του σώματος με ανοιχτόχρωμα ρούχα, με μακριά μανίκια και μακριά παντελόνια, τα οποία θεωρείται ότι προστατεύουν περισσότερο ακόμα και από τα καλύτερα αντηλιακά
● επάλειψη αντηλιακών (που προστατεύουν και από τις δύο κατηγορίες της ηλιακής ακτινοβολίας - UVA, UVB) με δείκτη προστασίας άνω του 15 στα σημεία που δεν καλύπτονται από ρούχα
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ
Σε περίπτωση ηλιακού εγκαύματος πρέπει να εφαρμόζονται
● κομπρέσες με παγωμένο νερό ή η περιοχή του εγκαύματος να βρεθεί για αρκετή ώρα κάτω από τρεχούμενο νερό.
● Στη συνέχεια το δέρμα πρέπει να στεγνώνεται με απαλή πετσέτα και να εφαρμόζεται άφθονη ενυδατική κρέμα.
● Η χορήγηση αναλγητικών όπως η ασπιρίνη ή η βουπρουφένη προσφέρουν ανακούφιση.
● Σε βαρύτερα εγκαύματα, για την αντιμετώπιση του οιδήματος, μπορούν να χρησιμοποιηθούν συστηματικά στεροειδή όπως η πρεδνιζόνη.
● Τι πρέπει να κάνω αν το παιδί πάθει ηλιακό έγκαυμα; Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μην ξύνει το δέρμα του. Κάντε στο παιδί ένα δροσερό μπάνιο. ∆ώστε στο παιδί κάποιο παυσίπονο φάρμακο. Τοποθετείστε στο δέρμα ενυδατικές κρέμες. Μη χρησιμοποιείτε κρέμες, που προέρχονται από το πετρέλαιο, γιατί δεν αφήνουν τον ιδρώτα και τη θερμότητα να διαφύγουν από το δέρμα. Αποφύγετε οποιαδήποτε έκθεση στον ήλιο γιατί θα επιδεινώσει την κατάσταση. Εάν το έγκαυμα είναι έντονο και δημιουργηθούν φυσαλίδες τότε συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου